Wat is een heupfractuur?

De eerste symptomen van een heupfractuur zijn vaak acute en intense pijn in de heup of lies, vooral bij beweging of druk op het aangedane been. Patiënten kunnen vaak niet meer op het getroffen been staan of lopen. Andere tekenen zijn zwelling, blauwe plekken rondom de heup, en soms een abnormale stand van het been, waarbij het been naar buiten gedraaid of korter kan lijken.

Een heupfractuur wordt doorgaans vastgesteld door een combinatie van lichamelijk onderzoek en beeldvormende technieken. De arts zal de mobiliteit van het been onderzoeken en op zoek gaan naar tekenen van een breuk. Vervolgens worden röntgenfoto’s gemaakt om de exacte locatie en ernst van de breuk te bepalen. In sommige gevallen kan een MRI-scan nodig zijn, vooral als de breuk niet duidelijk zichtbaar is op de röntgenfoto.

De behandeling van een heupfractuur hangt af van de aard van de breuk, de leeftijd van de patiënt, en de algehele gezondheidstoestand. De belangrijkste behandelingsopties zijn:

• Osteosynthese: Deze methode omvat het gebruik van schroeven, platen, of pinnen om de botstukken op hun plaats te houden. Dit wordt vaak toegepast bij jongere patiënten of bij minder ernstige breuken.
• Heupprothese: Bij ernstige breuken, vooral bij oudere patiënten, kan het noodzakelijk zijn om de heupkop te vervangen door een kunstheup (hemi-arthroplastiek) of een totale heupprothese.
• Conservatieve behandeling: In zeer zeldzame gevallen, waar een operatie niet mogelijk of wenselijk is, kan de breuk behandeld worden met rust, pijnbestrijding, en fysiotherapie, hoewel dit vaak leidt tot een langere revalidatieperiode.

Het herstel van een heupfractuur varieert sterk en is afhankelijk van factoren zoals de ernst van de breuk, de toegepaste behandeling, en de leeftijd en conditie van de patiënt. Over het algemeen duurt het herstel enkele weken tot maanden. Oudere en kwetsbare patiënten hebben meestal een langere revalidatieperiode nodig en kunnen blijvende mobiliteitsbeperkingen ondervinden. Jongere, fittere mensen kunnen vaak sneller herstellen, vooral als de breuk minimaal is en de operatieve behandeling succesvol was.

Ja, fysiotherapie is essentieel na een heupoperatie. Het helpt bij het herstellen van de mobiliteit, het versterken van de spieren rond de heup, en het voorkomen van complicaties zoals stijfheid of bloedstolsels. Fysiotherapie begint meestal al kort na de operatie en kan variëren van enkele weken tot maanden, afhankelijk van de ernst van de fractuur en de algehele conditie van de patiënt. Een actieve bijdrage van de patiënt aan het revalidatieproces is cruciaal voor een succesvol herstel.

Elke operatie brengt risico’s met zich mee, en heupoperaties vormen daarop geen uitzondering. Mogelijke complicaties zijn onder andere infectie, bloedingen, schade aan zenuwen of bloedvaten, en bloedstolsels die kunnen leiden tot diepveneuze trombose of longembolie. Bij oudere patiënten bestaat er ook het risico op complicaties door de anesthesie of door immobiliteit na de operatie, zoals longontsteking of doorligwonden. Het is belangrijk dat patiënten en hun zorgverleners deze risico’s goed afwegen en maatregelen treffen om complicaties te voorkomen.

Hoewel niet alle heupfracturen te voorkomen zijn, vooral bij ongelukken, zijn er wel maatregelen die het risico kunnen verminderen. Voor oudere mensen is het belangrijk om de botdichtheid te verbeteren door middel van calcium- en vitamine D-supplementen, gewichtsdragende oefeningen, en eventueel medicatie. Het verminderen van valrisico’s door het aanpassen van de woonomgeving (zoals het verwijderen van losliggende kleedjes en het installeren van steunbeugels) is ook cruciaal. Daarnaast kunnen regelmatige medische controles en een gezonde levensstijl bijdragen aan sterkere botten en een betere algehele conditie.

De prognose na een heupfractuur hangt af van diverse factoren, waaronder de leeftijd van de patiënt, de ernst van de breuk, en de snelheid van de behandeling. Veel patiënten kunnen na een succesvolle operatie en revalidatie hun mobiliteit gedeeltelijk of volledig herstellen. Echter, bij oudere patiënten kan het herstel langer duren, en sommige blijven blijvend afhankelijk van hulpmiddelen zoals een wandelstok of rollator. Het risico op complicaties en overlijden is hoger bij oudere patiënten, vooral als de heupfractuur leidt tot immobiliteit en de bijbehorende complicaties.

Bij hevige pijn in de heup of lies, vooral na een val, is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp in te schakelen. Ook als je na een heupoperatie tekenen van complicaties opmerkt, zoals toenemende pijn, zwelling, roodheid, koorts, of problemen met ademhalen, moet je direct contact opnemen met een arts. Vroege interventie is essentieel om complicaties te voorkomen en de kans op volledig herstel te vergroten.